Binnenkort meer informatie!
Wat als je organisatie niet stroomt?
De samenwerking loopt stroef, beslissingen blijven uit of er is steeds dat ene ongrijpbare gevoel dat “iets” niet klopt. Teamleden voelen zich niet gezien en ervaren een gemis aan steun. Er heerst een gevoel van eenzaamheid. Het verlangen? Erbij horen. Gezien en erkend worden.
Je hebt al gepraat, bijgestuurd, gewisseld van koers en toch verandert er weinig. De wens is helder: je wilt inzicht in wat er speelt of hulp bij het maken van een keuze. Een organisatieopstelling kan dan verrassend verhelderend zijn.
Wat is een organisatieopstelling?
Een organisatieopstelling is een methode om de onzichtbare dynamieken binnen een team of organisatie zichtbaar te maken. We zetten mensen of objecten als ‘representanten’ neer in de ruimte, voor bijvoorbeeld afdelingen, collega’s, klanten of doelen. Op die manier ontstaat een ruimtelijke weergave van het systeem. Wat normaal verborgen blijft, zoals onduidelijkheden of onderhuidse spanningen, wordt ineens voelbaar en bespreekbaar.
Een opstelling is géén rollenspel. Er is geen voorkennis nodig. Het is een praktische, directe werkvorm die snel tot de kern komt. Vaak is één sessie al genoeg om helderheid en beweging te creëren.
Een organisatieopstelling kan ook onderdeel zijn van een breder teamtraject. Het geeft dan verdieping binnen een traject gericht op samenwerking, communicatie of koersbepaling.
Wat is een systeem?
Een organisatie is meer dan een optelsom van mensen en taken. Het is een levend geheel, een systeem waarin alles met elkaar verbonden is. Denk aan de organisatie zelf, maar ook aan teams, afdelingen, projecten en zelfs samenwerkingen met externe partners. Iedereen die erbij betrokken is, maakt deel uit van dat systeem.
Net als in een familie of samenleving, gelden er binnen systemen ongeschreven wetten. Zolang deze gerespecteerd worden, functioneert het geheel. Maar als ergens in het systeem iets uit balans raakt, ontstaat er onrust, stagnatie of gedoe. Dat gebeurt vaak onbewust, maar de effecten zijn voelbaar in gedrag, resultaten en samenwerking.
Drie basisprincipes van elk systeem
In elk systeem, dus ook in organisaties, zijn drie basisprincipes essentieel voor gezonde samenwerking:
1. Binding: iedereen hoort erbij
Iedereen die bij het systeem hoort, heeft recht op een plek. Denk aan (oud-)medewerkers, oprichters, of juist mensen die er (onterecht) zijn uitgewerkt. Wordt iemand buitengesloten, dan kan dat invloed hebben op het hele systeem. Bijvoorbeeld doordat anderen onbewust in de ‘lege plek’ stappen of doordat loyaliteiten verschuiven.
2. Ordening: ieder op zijn plek
Binnen systemen is er een natuurlijke ordening. Wie was er eerder? Wie draagt welke verantwoordelijkheid? Wordt deze hiërarchie verstoord bijvoorbeeld als een nieuwe manager geen respect toont voor wat er al was dan kan dat leiden tot onrust, onduidelijkheid en verlies aan vertrouwen.
3. Balans: geven en nemen
Er is een natuurlijke behoefte aan evenwicht. Tussen geven en ontvangen, tussen inspanning en waardering, tussen inzet en beloning. Als dat langdurig uit verhouding raakt bijvoorbeeld als één team altijd het vuile werk opknapt zonder erkenning ontstaan irritaties, vermoeidheid of zelfs vertrek.
Wanneer een of meer van deze principes langdurig worden geschonden, ontstaan er dynamieken die het systeem uit evenwicht brengen. Dat merk je als er patronen zijn die zich blijven herhalen, als mensen niet op hun plek zitten, als samenwerking stokt of als doelen onhaalbaar lijken.
Wat levert een organisatieopstelling op?
Een organisatieopstelling geeft inzicht in de onbewuste dynamieken die spelen en in wat er nodig is om weer beweging, helderheid en effectiviteit te brengen. Denk aan:
- Inzicht in waar het echt over gaat bij terugkerende problemen
- Herstel van balans in teams of samenwerking
- Betere besluitvorming bij strategische vraagstukken
- Helderheid in rollen en verantwoordelijkheden
- Erkenning van wat was, ruimte voor wat mag ontstaan
- Meer saamhorigheid, samenwerking, energie en een gevoel van eenheid
Een opstelling werkt vaak op meerdere lagen tegelijk: inhoudelijk, relationeel en systemisch. Dat maakt het een krachtig instrument bij complexe of vastgelopen situaties.
Wanneer zet je een organisatieopstelling in?
Een opstelling is geschikt bij o.a.:
- Gedoe of onderhuidse spanningen binnen teams, maar je krijgt er de vinger niet achter
- Hoog ziekteverzuim of veel verloop en je wilt de onderliggende oorzaak onderzoeken
- Start van een nieuwe samenwerking of fusie en je wilt de risico’s en randvoorwaarden scherp krijgen
- Je hebt een strategische keuze te maken, maar mist overzicht of helderheid
- Rollen, verantwoordelijkheden of besluitvorming zijn onduidelijk, wat leidt tot frustratie of stagnatie
- Vragen rondom leiderschap, loyaliteit of plek innemen
Een organisatieopstelling kan los ingezet worden of als onderdeel van een breder teamtraject. In dat geval maken we ruimte om het vraagstuk systemisch te benaderen als aanvulling op teamcoaching, sessies rondom samenwerking of organisatieontwikkeling.
Hoe werkt het?
Een organisatieopstelling kan één-op-één, met een team of met behulp van representanten plaatsvinden. Jij brengt een concrete vraag in en samen onderzoeken we wat er in het systeem zichtbaar mag worden. Tijdens de opstelling ontstaat vaak vanzelf beweging: wat eerst vastzat, komt in een ander licht te staan. Soms wordt een interventie gedaan om het systeem te helpen herstellen.
Wil je weten wat een organisatieopstelling kan betekenen voor jouw team of organisatie?
Ik denk graag met je mee. Neem gerust contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Samen kijken we wat passend is in jullie situatie, een losse sessie, een verkenning met het team of als onderdeel van een breder traject.
Neem via onderstaande knop contact op voor meer informatie.